Izveštaj sa dvodnevne ekskurzije za više razrede na putnom pravcu

Kruščić- Orašac- Aranđelovac- Oplenac- Despotovac

Dana 04.05.2014. godine izvedena je dvodnevna ekskurzija za učenike od petog do osmog razreda na relaciji Kruščić- Orašac- Aranđelovac- Oplenac- Despotovac, u saradnji sa agencijom „Euro line- PEKEZ“- Sombor. Prevoz je organozovan autobusom visoke klase, a na ekskurziju je krenulo 62 učenika, 4 nastavnika, 1 učiteljica, turistički vodič iz agencije i lekar.
Prvi dan, nakon polaska, u 7 časova preko Novog Sada i Beograda, uz usputna stajanja i odmor stižemo do Orašca, sela u kojem je 1804. god. doneta odluka o dizanju ustanka protiv Turaka. U znak sećanja na ovaj datum podignut je memorijalni kompleks – spomen-obeležje u Marićevića jaruzi, Crkva svetog Vaznesenja Gospodnjeg, škola Prvi srpski ustanak, spomenik voždu Karađorđu i muzej. Muzejska postavka istorijskog muzeja prikazuje Srbiju pred ustanak, početak ustanka i zbor u Orašcu, Karađorđa Petrovića, velike bitke ustnaka, organizaciju vojske, organizaciju vlasti u Srbiji 1804-1813, prosvetu i školstvo Ustaničke Srbije i vojni slom ustnaka 1813.
Nastavljamo put do Aranđelovca i stižemo do pećine Risovača koja predstavlja stanište čoveka iz ledenog doba i jedno od najpoznatijih nalazišta paleolita u Evropi. Kao prirodan objekat prava je retkost ne samo za nauku nego i za posetioce koji žele da saznaju nešto o čovekovoj prošlosti. Godine 1953. počela su arheološka ispitivanja i otkriveni su fosili pećinskog medveda, mamuta, runastog nosoroga, bizona, pećinskog lava, leoparda, pećinske hijene, jelena itd. Otkopana je pećina u dužini od 187 metara sa dvoranama od korala raznih oblika i boja i sa predmetima i ukrasima kojima se služio pračovek.
Posle kraćeg odmora i pauze nastavljamo put do Topole i dolazimo do Zadužbinskog kompleksa na Oplencu. Prvo smo posetili kuću kralja Petra. Petrova kuća služi kao muzej-galerija, sa tematskom postavkom vezanom za dinastiju Karađorđević ili prezentaciju raznih kulturnih dešavanja u okviru kompleksa. U njoj su smeštene i kancelarije Zadužbine.
U kući se nalazi izložen niz dokumenata, unikatnih, kao i ličnih predmeta članova kraljevske porodice od vrednosti. Obilazak Vinogradareve kuće- muzeja i crkve Sv.Đorđa uz pratnju kustosa. Crkva je monumentalna u srpsko-vizantijskom stilu sa prelepim mozaicima, ima kriptu, odnosno prostorije ispod crkve u kojoj se sahranjuju preminuli članovi kraljevske porodice.
Posle obilaska Zadužbinskog kompleksa i kraće pauze, nastavljamo put prema Despotovcu. Stižemo oko 18 časova do restorana sa konačištem „TLS Company“. Objekat je nov, sve sobe imaju kupatilo, TV, internet. U sklopu objekta postoji i sala za organizovanje žurki. Posle smeštaja po sobama, večera je bila oko 19 časova, zatim mali predah i odmor, a potom odlazak u diskoteku gde su učenici mogli da se opuste i druže uživajući i slušajući muziku. Posle duge noći obradovao nas je tek svanuli dan i doručak koji je bio u 8 časova.
Posle doručka odlazimo u manastir Manasija, zadužbinu despota Stefana Lazarevića. Manastirska crkva je posvećena Svetoj Trojici. Ceo kompleks je opasan velikim zidovima koji su služili za odbranu. To je bila utvrđena celina koja se sastojala od ukupno 11 kula, od kojih se isticala donžon kula, poznatija kao Despotova kula. Iako je sačuvana tek trećina fresaka u manastiru, živopis Manasije spada u red najvećih dometa srednjovekovnog slikarstva.
Tokom radova na rekonstrukciji manastirske crkve u Manasiji početkom XXI veka, otkriveni su zemni ostaci, za koje rukovodilac tih radova, arheolog Marin Brmbolić, smatra da pripadaju despotu Stefanu. DNK analiza tih ostataka je sa 99,9% tačnosti potvrdila da se radi o sinu kneza Lazara.
Potom, krećemo se prema Resavskoj pećini koja spada u najveće i najlepše pećine u Srbiji. Za pećinu su znali samo čobani koji su se sklanjali od nevremena sa stadima ovaca. Jedan od čobana je otkriva 1962. godine sa svilajnačkim planinarima. Njen izvorni naziv je bio Divljakovačka pećina po kraškom polju u kome se nalazi. Dužina pećine je 4.500 metara, od čega je istraženo do 2.850 metara, a deo za turistički obilazak je dug oko 800 metara. Nakit pećine počinje od samog ulaza koji se nalazi na 485 m nadmorske visine. Nastaje rastvaranjem kalcijum karbonata, a boja zavisi od minerala kroz koji prođe voda. Nakit se pojavljuje u tri boje, a to su crvena, žuta i bela. Najdominantnijia je crvena boja koja potiče od oksida gvožđa, bela potiče od kristalnog kalcijuma, a žuta od primesa gline.
Vraćamo se u hotel, oko 13 časova bio je organizovan ručak, mali predah, a zatim polazak prema Velikoj Palni. Iz autobusa nas vodič upićuje i daje osnovne informacije o crkvi Pokajnica, kako je podignuta na mestu gde je, na dramatičan način ubijen vožd Karađorđe Petrović. Nastavljamo do manastira Koporin.
Manastir Koporin sa Crkvom Svetog Stefana je spomenik kulture od velikog značaja nalazi se na obodu razuđenog gradskog naselja Velike Plane pri graničnom pojasu sa Smederevskom Palankom.
Manastirska crkva podignuta je za vreme vladavine despota Stefana (1389—1427) uz čiji portret je sačuvan natpis sa titulom despota koju je Stefan Lazarević stekao posle Bitke kod Angore 1402. godine, na osnovu čega se datuje slikarstvo. O ktitoru kao i o vremenu podizanja hrama nema podataka. Bila je u ruševnom stanju do 1880. godine kada je počela prva obnova. Kasnih pedesetih i tokom šezdesetih godina 20. veka rađena je konzervacija arhitekture i živopisa. Ljubazna monahinja Anglelina ispričala nam je zanimljivosti iz istorije manastira, posetili smo bunar i česmu koja se nalazi u blizini crkve, napravili pauzu i kreuli oko 16 i 30 časova dalje, vraćajući se za Kruščić sa usputnim pauzama. Ipred škole smo stigli u 21 čas.
Smatramo da je ova ekskurzija u potpunosti ispunila vaspitno-obrazovne ciljeve i zadatke. Učenici su upoznali tekovine duhovne kulture i umetničke vrednosti stvarane kroz istoriju, što će podstaći umetničko izražavanje i njihovo stvaralaštvo. Svakak, ovo je bila prava prilika da kroz druženje, u opuštenoj atmosferi, razvijaju i ispolje uzajamnu solidarnost i odgovornost, duh zajedništva, optimizma i realnijeg shvatanja života.

Izveštaj sačinio:
Goran Erić, nastavnik srpskog jezika

Foto galerija